W sezonie letnim Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Olsztynie  intensyfikuje  kontrole  prawidłowości funkcjonowania placówek handlowych i świadczenia usług gastronomicznych, głównie w rejonach o nasilonym ruchu turystycznym w sezonie letniego wypoczynku, a także znajdujących się na stacjach paliw oraz na dworcach lub w ich pobliżu, przeprowadzanych na terenie Warmii, Mazur i Powiśla. Podobnie było w sezonie letnim poprzedniego roku.

 

 Nieprawidłowości stwierdzono  w  61,5% skontrolowanych placówek. Kontrolą objęto 245 partii produktów, zakwestionowano 86 partii, co stanowi 35,1%.

Właścicieli kontrolowanych placówek nie zawiadamiano o zamiarze wszczęcia kontroli.

Rzetelność obsługi konsumentów badano we wszystkich kontrolowanych placówkach poprzez dokonanie zakupów kontrolnych. W jednej placówce gastronomicznej rybę ważono i wyliczano należność przed smażeniem. W związku z powyższym w 2 porcjach ryby, stwierdzono niższą masę w stosunku do deklaracji (wynik ważenia 140 g i 143 g deklarowano 150 g).

Potrawy i napoje alkoholowe z zakupu kontrolnego w gastronomii zostały pobrane do oceny organoleptycznej na miejscu lub analiz laboratoryjnych. W wyniku przeprowadzonej oceny,  identyfikacji surowców użytych do produkcji i oryginalnych etykiet z opakowań użytych surowców w dwóch placówkach stwierdzono przypadki podmiany asortymentowej w potrawach w stosunku do deklaracji, tj.:

• W potrawie „pierś z kurczaka nadziewana fetą …” ser Feta zastąpiono tańszym serem sałatkowo-kanapkowym Favita
• W potrawie „kebab z fetą (z mięsem baranim)” użyto mięsa wołowo-baraniego zamiast deklarowanej baraniny oraz sera sałatkowo-kanapkowego Tolonis zamiast deklarowanego sera Feta

W wyniku badań laboratoryjnych produktów pochodzących z zakupu kontrolnego zakwestionowano 2 drinki (opisane poniżej).

 

Sprawdzono prawidłowość oznakowania środków spożywczych w opakowaniach i luzem w 151 partiach produktów. Nieprawidłowości w oznakowaniu stwierdzono w 63 partiach.

• Zakwestionowano oznakowanie 41 partii potraw z uwagi na brak informacji o składnikach alergennych występujących w potrawach

• Zakwestionowano oznakowanie 20 partii wyrobów kulinarnych z uwagi na brak podania w miejscu sprzedaży na tablicy awizo i ulotce dotyczącej danej potrawy wykazu składników wchodzących w skład potraw z uwzględnieniem substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji oraz 1 partię potrawy „kebab z fetą (z mięsem baranim)” (opisanych powyżej) z uwagi na podanie niezgodnych z prawdą danych w zakresie składu surowcowego.
• Zakwestionowano oznakowanie 1 partii potrawy „pierś z kurczaka nadziewana fetą i suszonymi pomidorami, frytki i surówka” z uwagi na podanie niezgodnych z prawdą danych w zakresie składu surowcowego.

W placówkach gastronomicznych oceniono łącznie 58 partii surowców, półproduktów, drinków                         i potraw. Zakwestionowano jakość 5 partii produktów.   W kontrolowanych placówkach oceniono na miejscu świeżość 40 partii potraw, surowców i półproduktów. W wyniku dokonanej oceny nie stwierdzono zanieczyszczeń, oznak śluzowacenia, zeschnięcia, pleśni, niewłaściwego zabarwienia lub zapachu świadczącego o rozpoczynającym się procesie psucia. Sprawdzono, czy używane w placówkach tłuszcze smażalnicze nie były nadmiernie zanieczyszczone pozostałościami surowców wcześniej smażonych. W wyniku powyższego pobrano próbki tłuszczu do badań laboratoryjnych.

Laboratoryjnie zbadano 13 partii , tj.: 2 drinki alkoholowe, 3 tłuszcze smażalnicze, 1 próbkę mięsa wołowego i 7 potraw z ryb. Zakwestionowano 3 partie, w tym   2 drinki i 1 tłuszcz do smażenia, tj.:

• W badanych próbkach dwóch drinków Cuba Libre (rum, sok z cytryny, Coca Cola) stwierdzono wyższą objętość (wyniki: 305 ml, 300 ml; niepewność wyniku 1,8 ml; wartość zgodnie z wymaganiami 250 ml), niższą moc alkoholu (wyniki: 4,8%, 5,0%; niepewność wyniku 0,1%, wartość zgodnie z wymaganiami 6,4%) oraz niższą zawartość alkoholu z obliczeń (wyniki: 36,6 ml, 37,5 ml; niepewność wyniku 0,4 ml; wartość zgodnie z wymaganiami 40,0 ml)
• W badanej próbce tłuszczu smażalniczego (frytura) stwierdzono wyższą zawartość związków polarnych (wynik 31,0 %; niepewność wyniku 1,6 %; wartość zgodnie z wymaganiami nie więcej niż 25 %).

 

Ważne jest, że przedsiębiorcy posiadali dowody dostaw identyfikujące dostawców badanych partii produktów i surowców, ale pod względem przestrzegania terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości ze  sprawdzonych 80 partii towarów zakwestionowano  18 partii. Kontrolowani przedsiębiorcy wycofali produkty o przekroczonych okresach ważności.

We wszystkich kontrolowanych placówkach przechowywano środki spożywcze (towary, wyroby kulinarne oraz surowce i półprodukty służące do ich przygotowania) w warunkach zapewniających ich właściwą jakość. Zachowana była segregacja asortymentowa produktów spożywczych. Stan sanitarno-porządkowy pomieszczeń oraz urządzeń służących do magazynowania i  przygotowywania posiłków był bez zastrzeżeń.

W kontrolowanych sklepach i zakładach gastronomicznych sprawdzono orzeczenia lekarskie pracowników i przedsiębiorców, wydanych do celów sanitarno-epidemiologicznych, niestety w  dwóch placówkach gastronomicznych stwierdzono  2 nieaktualne książeczki zdrowia.

Wszystkie sprawdzane wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością spełniały określone przepisami wymagania. W jednym sklepie posługiwano się wagą z nieaktualną cechą legalizacji. Przedsiębiorca wycofał ww. wagę z użycia i ją zalegalizował.

Przedsiębiorcy prowadzili działalność gospodarczą zgodnie z wpisami do Krajowego Rejestru Sądowego albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

 

                                                  Wykorzystanie ustaleń kontroli:

• 2 przedsiębiorców zobowiązano do uiszczenia kwot stanowiących równowartość kosztów badań laboratoryjnych zakwestionowanych próbek za badania tłuszczu smażalniczego oraz  za badania drinków
• za zafałszowanie potraw wydano 2 decyzje wymierzające kary pieniężne w wysokości 1 000,- zł oraz 2 000,- zł
• za brak informacji o alergenach i składzie potraw wymierzono karę pieniężną   w wysokości 900,-zł

• nałożono 2 mandaty karne za oferowanie towarów przeterminowanych i 1 mandat karny za posługiwanie się wagą  z nieaktualną cechą legalizacji

• skierowano informacje do Powiatowych Stacji Sanitarno – Epidemiologicznych w Braniewie, Elblągu, Giżycku i Olsztynie
• skierowano informację do Okręgowego Urzędu Miar w Gdańsku
• przestrzeżono w trybie 41 kodeksu wykroczeń osobę odpowiedzialną za sporządzenie drinków o niższej mocy alkoholu i osobę odpowiedzialną za wydanie dwóch porcji ryby o niższej masie w stosunku do deklaracji.